Moe of overprikkeld? Zo help je een oververmoeid kind

Kinderen krijgen steeds meer te maken met een overvloed aan prikkels. Een andere leefstijl, de continue stroom aan digitale prikkels zoals berichtjes of meldingen op hun telefoon. Maar ook de schooldruk en de druk om overal bij te horen wordt steeds groter. Al deze factoren kunnen de oorzaak zijn van oververmoeidheid.  Uit onderzoek blijkt dat meer dan 10% van de Nederlandse kinderen oververmoeid is als gevolg van een overvloed aan prikkels. Maar hoe kun je ervoor zorgen dat je kind prikkels van buitenaf beter kan verwerken? En hoe kun je als ouder daarin helpen. Dat kom je in dit blogartikel allemaal te weten. 

Is je kind oververmoeid?

Vermoeidheid stapelt zich, net zoals prikkels op.  Bij oververmoeide kinderen kan het soms lijken dat ze chronisch ziek zijn. Bijna de helft van de langdurige vermoeide kinderen eindigt met de diagnose van het chronische vermoeidssyndroom (cvs). Een oververmoeid kind is vaak doodmoe of ‘s morgens niet wakker te worden. Logisch als het verwerken van alle prikkels van overdag niet lukt. 

Symptomen oververmoeidheid kind

Oververmoeidheid bij kinderen kan je op twee manieren herkennen . De lichamelijk en emotionele symptomen. De lichamelijke symptomen zijn: 

• Moeite met slapen 
• Gebrek aan energie 
• Verminderde coördinatie 
• Veel geeuwen en in de ogen wrijven 

De emotionele symptomen zijn: 

• Concentratieproblemen 
• Stemmingswisselingen 
• Terugvallen in oude gewoontes zoals duimzuigen of bedplassen 

Herken je één of meerdere symptomen bij je kind die aanhouden, dan raden we aan om contact op te nemen met je huisarts. Zij kunnen op basis van de klachten vaststellen of er sprake is van oververmoeidheid.  

Oorzaken van oververmoeidheid: leeftijd en ontwikkelingsfasen

Er zijn verschillende factoren in het dagelijks leven van een kind die kunnen bijdragen aan een gevoel van constante vermoeidheid . Zowel externe prikkels als interne verwachtingen kunnen ervoor zorgen dat kinderen minder goed herstellen en daardoor sneller uitgeput raken.  

Oververmoeid kind van 6 jaar

Bij kinderen van 6 jaar komt oververmoeidheid vaak voor omdat deze leeftijd een belangrijke overgangsperiode is. Het begin van de basisschool, gecombineerd met alle uitdagingen (langere schooldagen en meer taken). Deze veranderingen vragen veel energie en aanpassingsvermogen, wat kan leiden tot onverklaarbaar overgeven of oververmoeidheid. Op deze leeftijd is het belangrijk dat er een goede balans is tussen activiteit en rust. Zorg dat je kind een regelmatig slaapritme heeft. Verder in deze blog vind je nog tips voor een vast slaapritueel.  

Te veel prikkels

Kinderen die gevoelig zijn voor prikkels, kunnen oververmoeid raken. Te veel prikkels kunnen het gevolg zijn van een drukke agenda. Veel kinderen hebben tegenwoordig overvolle agenda’s! Naast school hebben ze vaak meerdere naschoolse activiteiten zoals sport, muziekles, bijles, verjaardagsfeestjes en noem maar op. Hoewel het belangrijk is dat kinderen zich op deze manier kunnen ontwikkelen, kan een volle agenda leiden tot fysieke en emotionele overbelasting . 

De druk om aan alle activiteiten mee te doen, in combinatie met de dagelijkse verplichten van school, zorgt ervoor dat kinderen vaak in een constante staat van ‘doen’ verkeren. Dit gebrek aan rust kan leiden tot concentratieproblemen, stemmingswisselingen en, op de lange termijn, zelfs chronische vermoeidheid .  

Meer informatie, minder rust

Wij mensen krijgen steeds meer prikkels van buitenaf. Alles wordt steeds drukker, we worden sneller en vaker bestookt met meldingen en informatie. Denk maar aan onze tv, computer of smartphone die ons elke seconde van de dag op de hoogte kunnen houden. Hetzelfde geldt voor kinderen. Van ‘s morgens tot ‘s avonds ontvangen ze steeds meer informatie en prikkels die ze soms niet allemaal kunnen verwerken. Het gevolg daarvan is dat ze geen rust kunnen vinden.   

De leefstijl

De leefstijl van een kind kan ook één van de oorzaken zijn van een langdurige vermoeidheid bij kinderen. Sociaal vaardige en leergierige kinderen hebben onder andere ook moeite om “nee” te zeggen tegen activiteiten of taken.  Ze willen niks missen en proberen alles wat op ze afkomt van activiteiten en prikkels te verwerken. Als je op alles “ja” antwoordt, is dit niet altijd mogelijk. Het gevolg hiervan is dat ze overprikkeld of eerder oververmoeid raken.  

Te hoge verwachtingen

Kinderen die de druk voelen dat ze overal de beste versie van hunzelf moeten zijn en voelen dat er verwachtingen worden gesteld vanuit de ouders of leerkrachten, kan leiden tot uitputting. Niet alleen zichtbare, externe prikkels leiden tot oververmoeidheid, ook mentale uitputting kan gemakkelijk bij kinderen ontstaan. Een te hoge druk, te veel prikkels of een te drukke leefstijl kunnen kinderen zelfs ziek maken. Ze worden misselijk of geven over .  

Tips en tricks van deskundigen

Cognitieve gedragstherapie is een therapie die zich richt op de gedachten en gedragingen van een kind. Het kan kinderen helpen om negatieve gedachten en gedrag te herkennen en aan te passen. Zo leren ze overmatige activiteiten en vermoeidheid te herkennen en hoe deze verband houden met elkaar. CGT is een oplossingsgerichte therapie die zorgt voor een cognitieve herstructurering en helpt bij relaxatietechnieken. 

Als aanvullende therapie kan je kiezen voor een natuurlijke therapie zoals Bachbloesems . Van Bachbloesems wordt gezegd dat ze een kalmerend effect hebben en helpen om negatief gedrag en gevoelens zoals angst, frustratie of spanningen te verminderen. Ze kunnen kinderen helpen om beter tot rust te komen . Door stress en spanningen te verminderen, kan je kind weer in balans komen. Wij maken bij Bach Bloesem Mix iedere dag Bach Bloesem Mixen op maat klaar voor mens en dier. Een Bach Bloesem Mix slaap lekker kind wordt zorgvuldig met de hand samengesteld en is volledig afgestemd op de unieke kenmerken van jouw kind. 

Je kind leren om zijn/haar grenzen beter aan te geven . Oververmoeide kinderen moeten leren om “nee” te durven zeggen. Ze moeten keuzes maken en ervoor zorgen dat ze minder hooi op hun vork nemen. Door deze techniek aan te leren, kan je kind een gezonde balans creëren over hoeveel prikkels er binnenkomen. Daarnaast geeft het je kind ook een gevoel van autonomie, dat het zelf kan kiezen tussen wat wel en niet haalbaar is. 

Bijhouden van een dagboek . Het is niet alleen leuk voor je kind, maar het kan ook echt helpen! Door alles van wat je kind meemaakt op een dag bij te houden en op te schrijven kunnen ze hun dagelijkse activiteiten en energieniveaus volgen. Ze worden zich bewust van welke activiteiten (te) veel energie kosten. Door ze dagelijks te laten bijhouden hoe energiek ze zich voelen, kunnen ze betere toekomstige keuzes maken. 

Het belang van een goede slaap bij kinderen

Een goede nachtrust helpt kinderen bij hun fysieke en emotionele herstel. Kinderen kunnen te maken krijgen met allerlei slaapproblemen . Een goede slaap gaat niet enkel over de hoeveelheid, maar ook over de kwaliteit daarvan.  

Een drukke dag of te veel blauwlicht in de avond kan de kwaliteit van de slaap sterk beïnvloeden. Een vast slaapritueel kan je kind helpen om zijn rust te vinden. Een voorspelbare overgang van dag naar nacht, zorgt voor rust in het hoofdje van je kind. Begin ‘s avonds met het wegleggen van smartphones, tablets en andere schermen. Geef je kind nog een warme douche voor je samen een rustig momentje vrijmaakt voor samen een boekje te lezen. Zorg ook voor een koele, donkere slaapkamer en beperk afleidingen zoals speelgoed en geluiden. Dit slaapritueel kan voor elk kind handig zijn. Of het nu gaat over een oververmoeid kind of een kind met stress .

3 dingen die je als ouder zelf kunt doen

Naast het advies van deskundigen kun je ook zelf een aantal eenvoudige stappen zetten die een groot verschil maken in het dagelijkse leven van je kind. Deze kleine aanpassingen helpen om meer rust en overzicht te creëren, zowel voor je kind als voor jezelf. 

• Introduceer een weekplanning 

Het opstellen van een weekplanning waarin activiteiten zoals hobby’s, huiswerk en schermtijd duidelijk staan, geeft structuur. Duidelijke vaste momenten zorgen ervoor dat je kind minder snel overprikkeld raakt. Door alles op te schrijven, wordt het niet alleen voor je kind, maar ook voor jou, als ouder overzichtelijker. Stimuleer daarnaast je kind om andere, ontspannende activiteiten zoals tekenen of knutselen te doen. Zoek vooral naar dingen waar je kind echt plezier aan beleeft. 

• Stel duidelijke grenzen 

Kinderen hebben baat bij voorspelbaarheid en duidelijke afspraken . Door heldere grenzen te stellen, creëer je rust en structuur. Dit helpt zowel jou als je kind om beter om te gaan met drukke momenten. Grenzen maken het dagelijkse leven voorspelbaar en minder stressbol, wat bijdraagt aan een kalmere sfeer thuis.  

• Leer je kind om ‘nee’ te zeggen 

Samen met je kind kun je ontdekken waar de balans zoek is. Is er te veel schermtijd of zijn de naschoolse activiteiten te vol gepland? Bespreek samen welke activiteiten of bezigheden misschien wat minder kunnen. Door je kind te leren om zelf keuzes te maken en nee te zeggen, help je hem om beter met zijn energie om te gaan. 

Onthoud dat het verminderen van oververmoeidheid een proces is dat veel tijd vraagt. Sommige onderzoeken wijzen op het succes van een antroposofische benadering. Bij deze aanpak wordt er gekeken naar het kind als geheel, met aandacht voor rust, muziek, en gestructureerde keuzes. Deze multidisciplinaire aanpak kan helpen om de drukte in het hoofd van je kind te verminderen en meer balans te creëren in het dagelijks leven.